2 Temmuz 2013 Salı

Sanal BEYİN FIRTINASI(e_BF) üretilmiş sorulardan bazıları: "Sivil Korunma, Vatandaşlık ve Fizik" dersi içinde sanal bir eğitim uygulaması

 SENARYO TEMELLİ EĞİTİM İÇİN SUNUM: http://bit.ly/12c3YmL

1.      Faruk Nafiz Çamlıbel'in “ HAN DUVARLARI “ şiirinden “Bir dakika araba yerinde durakladı” neden? Araba kinetik enerji ifadesine kullanarak yerinde duraklamış oluyor"

2.      Meşin kırbaç olarak belirtmesindeki meşin betimleme olarak mı yoksa seste farklılık yaratan bir şey olarak mı kullanılmıştır?Meşin sepilenmiş koyun derisidir. Burada kırbacın özelliğini belirtmiştir. Kırbaçlarda kullanılan malzemeye göre çıkardığı ses değişiklik gösterebilir.

3.      Neden, insanlar Güneş’in hareket ettiği yanılgısına düşmüş olabilir?Güneşin batıp doğması gibi terimleri kullanıyoruz. Aslında ; dünya hareket ediyor ama biz bu hareketliliği fark etmiyoruz. Güneşe olan uzaklığımız dünyanın kendi etrafındaki ve eksen etrafındaki dönüşleri dengelendiğinde bizim fark edeceğimiz boyutun altında kalıyor.

4.      Arabaların ekzozlarına takılan susturucuların özelliği nedir nasıl bir yapıyla ses engellenir? Egzoz gazları motoru çok büyük bir basınçla terk ederler. Eğer bu gazlar motoru direk terk etseydi anormal gürültü çıkardı. Bundan dolayı egzoz manifoldu gazları içinde metal borular ve plakalar ile birlikte bazı izolasyon maddelerinin bulunduğu susturucuya gönderir. Susturucudan geçerken gazların basıncı azaltılır ve sessizce dışarı atılmaları sağlanır.

5.      Yayların yapıldığı maddelerin farklı olmasının sebebi nedir?(demir bakır gümüş gibi)Kullanım alanlarına göre yaylar çeşitli maddelerden yapılır. Fizikte söz edilen yay sabiti de maddenin cinsinden etkilenir. Yük faktörünün bulunduğu yaylar çelik gibi maddelerden üretilirken, uçlu kalem gibi hareket amaçlı yaylar demirden yapılır. Özetle kullanım özelliklerine göre maddenin özelliklerinden yararlanılarak yapılır.

6.      Neden farklı boylarda, enlerde ve sarımda yaylar vardır?Kullanım amaçlarına göre yaylar şekillendirilir. Yayın sarım sayısına enine ve boyuna göre kuvvetleri, görevleri farklılık gösterir. Her hangi bir saatte kullanılan yayla bir kanepede kullanılan yay arasında büyük bir şekil ve görev farklılığı vardır.

7.      Amortisör gibi bir nesneye neden gereksinim duyulmuştur? Araçlarda hangi göreve sahiptir?Darbeyi emip hasarı en aza indirmek için araçtaki sarsıntıyı azaltmak için kullanılır. Özetle yerin araca uyguladığı kuvveti azaltır dengeler…

8.      Piyano ve fizik kavramları hakkında neler biliyorsunuz ve / ya neleri merak ediyorsunuz?Piyanoların frekanslarla ve tellerle gerilimden faydalanarak yapılmış olduklarını biliyorum.

9.      Piyanoda sesin çıktığı yayıldığı yer neresi tam olarak merak ediyorum? Tuşların harekete geçirdiği parçanın ucundaki keçeli kısım, piyanonun içindeki tellere vurunca ses oluşur.

10.  Neyi çalarken yapılan dudak hareketinin sebebi nedir?Ses dalgalarını, nefesi uygun bir şekilde müzik aletine göndermek için yapılır.

11.  Hava sıcaklığı, atmosferin üst tabakalarına doğru çıkıldıkça güneşe yakınlaşılmasına rağmen neden azalır?Atmosferin üst tabakalarına çıkıldıkça dünyayı güneşin yoğun etkisinden güneş rüzgarlarından koruyan ozon tabakasının etkisi hissedilmeye başlanır.

12.  Yıldızlar gerçekten kayar mı?Kaymaz… Sistemin parçasıdır ve bunu hareket ettirebilecek bir enerji mümkün değildir.

13.  Otobüstesiniz ve oturuyorsunuz araç aniden fren yapıyor istemsiz olarak öne doğru eğiliyorsunuz araç durmasına rağmen 1, 2 saniye kadar kendinizi eski konumunuza getiremiyorsunuz bunun sebebi nedir sizce? İvmeli hareket nedeniyle fren yapıldığında hareketimiz doğrultusunda öne yöneliriz, araç durmuş olsa da üzerimizdeki kuvvet sıfırlanmadan eski konumumuza geçemeyiz.

14.  Kaynamakta olan bir çorbayı düşünelim... Çorba taşmak üzereyken karıştırdığımız zaman sıvının yükselişinin saniye bazında durakladığını gözlemliyoruz... Sizce neden duraklamış olabilir?Kullandığımız kaşık ısının çok küçük bir kısmını paylaşır çok çok kısa bir zaman taşma duraklar eğer çok soğuk bir cisimle karıştırırsak bu süre artabilir.

15.  Yaz geldiğinde arabaların ön camlarına iç kısmından  karton v.b şeyler neden örtülür?Camlar ısıyı çeken maddelerden gelen ışık küçük kırınımlarla camdan içeri yayılır ve hava almayan araç içini ısıtır. Gelen ışıkların etkisiyle koltukların rekleri de değişim gösterebilir.

16.  Evimizin kapılarının ağarlığını hiç düşündünüz mü? Tek bir kişinin rahatça kaldıramayacağı ağırlıktaki kapıları menteşe gibi küçük iki aparatla hem yerden kalkmasını hem de hareket etmesini sağlıyor... Bunu nasıl açıklarsınız?Fizikte bu olayı denge ve momentumla açıklayabiliriz. Kapının merkezinden belirli eşit uzaklıkta menteşeler takıldığında kapı üzerinde denge kurulmuş olur ve uygun momenti kullandığımızda kapıya da yük binmeyecektir.

17.  Havasız ortamda ses çıkar mı?Ses maddenin titreşimiyle olur.  Yani maddenin olmadığı yerde sesin yayılması mümkün değildir.

18.  Arabaların ekzozlarına takılan susturucuların özelliği nedir nasıl bir yapıyla ses engellenir? Ses dalgasının havaya temas etmesi engellenir çünkü ses yayılmak için havaya (maddeye) ihtiyaç duyar?

19.  Bilardoda ıstakanın ucu neden tebeşirlenir?Istaka bilardo topuna vurulduğunda sürtünmeden ve çarpmanın etkisiyle oluşan tepki kuvvetinden dolayı ıstaka çatlamaması için tebeşirlenir. Aynı zamanda topa daha iyi bir vuruş sağlar kaymasını önler.

20.  Bilardo masası neden çuha ile kaplanır?Masa yüzeyinin toplara uygulayacağı sürtünme kuvvetini en aza indirmek için çuha kullanılır.

21.  Çuha nedir?Çuha ; tüysüz, ince, sık dokunmuş yün kumaşdır.

22.  Bilardo oynanan ortamda cam açıksa toplar neden yavaşlar?Kışın soğuk hava alçalır. Bilardo oynanan ortamda cam açıksa gelen hava topun üzerine bir sürtünme kuvveti uygular bu nedenle top yavaşlar.

23.  Bilardo masası neden çuha ile kaplanır? Tüysüz olduğu için sürtünme kuvvetini en aza indirir o nedenle kullanılır...

24.  Neyi çalarken yapılan dudak hareketinin sebebi nedir? Neyi çalabilmek için 45derecelik açıyla üflenmesi gerektiğini biliyorum.

26.  Işığı farklı renklerde görmemizin nedeni nedir? Işığın geldiği yerdeki maddenin soğurmasına bağlı olarak farklı görürüz.

28.  Kinetik ve statik sürtünme kuvvetinden ne anlıyorsunuz?Kinetik sürtünme kuvveti, cismin hareket etmesini sağlayabilecek bir kuvvet uyguladığımızda, temas yüzeyi ile cismin etkileşiminden oluşan, hareket yönüne zıt bir kuvvettir ve sayısal olarak değeri, sürtünme katsayısı ile yüzeyin tepki kuvvetinin çarpımına eşittir.Statik sürtünme kuvveti ise, cismi hareket ettirebilecek yeterli bir kuvvet olmadığında, cisim ile yüzey arasında oluşan, hareket yönüne zıt bir kuvvettir ve sayısal olarak değeri, sürtünme katsayısı ile yüzeyin tepki kuvvetinin çarpımından küçüktür.

29.  Yaylar, nerelerde kullanılıyor?Yayları günlük hayatımızda; yataklarımızda, taşıtların amortisör sistemlerinde, bir dinamometrede, kalemlerimizde ve daha birçok yerde kullanabiliriz.

30.   Dinamometre, nasıl ölçüm yapar?Dinamometrenin yapısında esnek bir yay bulunur.Üzerinde ise ölçeklendirilmiş bir gösterge bulunur.Uygulanan kuvvete göre yay gerilir ve yayın gerilmesi ile orantılı olarak, gösterge ile kuvvet ölçülür.

31.  Genellikle geceleri gözlemlenen, ağırlıklı olarak iyonosferde meydana gelen ışımalara ne ad verilir? Bu olgu yaygın olarak hangi enlemler arasında görülür?Bu ışımalara kutup ışıkları veya aurora adı verilir.Bu olgu yaygın olarak 60 ve 72 derece kuzey veya güney enlemlerinde görülür.

32.  Otobüs, sağa doğru viraj alırken, bizim sola doğru savrulmamız, tamamen merkezkaç kuvvetiyle mi ilgili, yoksa otobüste öne doğru savrulmak gibi sağa doğru olan eylemsizliğimizi korumamızla ilgilidir? Merkezkaç kuvveti de, merkezcil kuvvetin bir eylemsizliği olduğu için, iki bakış açısı da doğrudur.

33.   Filmlerde ya da televizyonlarda, şarkıcı yüksek ses ile şarkı söylerken yanındaki cam bardağı kırılır.Bu olayı fizik kavramı ile açıklayabilir misiniz? Bu olayı, rezonans kavramı ile açıklayabiliriz.Rezonans durumunda, cisimlerin titreşim frekansları doğal frekanslarından çok büyük olduğu için, titreşimlerin genliği sonsuza yaklaşır ve bundan dolayı yüksek ses ile şarkı söylerken cam bardak kırılabilir.

34.   Evimizin, kapılarımızın ağırlığını hiç düşündünüz mü? Tek bir kişinin kaldıramayacağı ağırlıktaki kapıları menteşe gibi küçük iki aparatla hem yerden kalkmasını, hem de hareket etmesini sağlıyor.Bunu nasıl açıklarsınız? Menteşeler, kapıları şu şekilde yerden kaldırır: İki menteşe de, aralarındaki uzaklığın yarısının bulunduğu nokta, kapının ağırlık merkezinin hizasına gelecek şekilde yerleştirilir ve böylece kapının dengesi sağlanır. Kapının hareket etmesi olayı ise, tork ile ilgilidir.Menteşenin görevi, kapının rahat hareket etmesini sağlamaktır.Dolayısıyla kapıya uyguladığımız kuvvet ile kapı hareketlenir.Fizikteki tork kavramına göre de, kapının dönme noktasından ne kadar uzaklaşırsak, kapıyı döndürmek için o kadar az kuvvete ihtiyacımız olur.

35.  Otobüs sağa doğru viraj alırken bizim sola doğru savrulmamız tamamen merkezkaç kuvvetiyle mi ilgili yoksa otobüste öne doğru savrulmak gibi sağa doğru olan eylemsizliğimizi korumamızla mı ilgilidir?Bu olay eylemsizlik başlığında tanımlanabilir, merkezkaç kuvveti ile ilişki kurmak gerekirse viraj alınırken etrafında dönülen çember merkezinden bize uygulanan merkezcil kuvvete karşı bizim gösterdiğimiz merkezkaç kuvveti yani bir nevi etki-tepkidir. Bir kütleyi çekerken zorlanmamız, bizim ona uyguladığımız kuvveti onun da bize uyguluyormuş gibi gelmesi de etki-tepkidendir. Cisim sabit hızdayken eylemsizliğini korumak ister. Uygulanan kuvvet eylemsizliği kaldırır ya da kaldırmaz.

36.  Ses dalgaları ışık dalgalarına dönüşebilir mi? Fiber optik iletişimde kullanılan ses sinyalinin ışık sinyali şeklinde iletimi olayı nasıl gerçekleşir?Bu iletişimde aktarılacak veri ( ses dışında görüntü de olabilir) öncelikle elektrik sinyaline dönüştürülür. Bu sinyaller ışık kaynağında ışık sinyaline dönüştürülür. Ve bu ışık, kablolar içersinde tam yansımalar yaparak ilerler. Veri kaybı yaşanmadan kalileti bir şekilde aktarılması kablonun cinsine ve yüzeyin temizliğine bağlıdır. Ayrıca tekil ve çoğul türleri vardır ve tekil sistemde daha az veri kaybı yaşanır. Fiber içinde ilerleyen ışık dedektöre gelir, burada elektrik sinyaline dönüştürülür. Elektrik sinyalinin şifresi çözülerek veriye dönüştürülür.

37.  Dinamometre Nedir ?Dinamometre, döner bir makinenin çıkış kuvvetini ölçmede kullanılan aygıttır. Dinamometre (ya da kuvvet ölçer) en çok, bir elektrik motorunun ya da bir otomobil motorunun beygir gücünü ölçmede kullanılır.

38.  Kulaktaki “Salyangoz”un islevi nedir? Salyangozda işitme sinirleri vardır ve gelen ses dalgaları işitme sinirleri ile beyne iletilir.

39.  Yıldızlar gerçekten kayar mı? Kayan yıldız diye birşey yok. Çünkü gerçek yıldızlar kayamıyor. Kayan olan büyük ihtimale meteor. Yıldızlar aynı yerinde duruyor. Gökteki yıldızların ışığı bitince,siyah yıldız ya da ölen yıldız diyoruz ve dünyadan göremiyoruz.

40.  Filmlerde ya da televizyonlarda, şarkıcı yüksek ses ile şarkı söylerken yanındaki cam bardağı kırılır. Bu olay fizik kavramı ile anlatabilir misiniz? Bu olay fizik’te ses dalgaları kavramı ile anlatir. Şarkıcı şarkı söylerken belli bir resonans çıkartıyor, yanındaki bardak veya camlar oynatırken da resonans çıkartıyor. Eğer bu ikisine aynı anda oluyor ve ikisinde aynı resonans çıkartıyorsa cam veya bardak kırabilir.

41.   Hava sıcaklığı, atmosferin üst tabakalarına doğru çıkıldıkça güneşe yakınlaşılmasına rağmen neden azalır? Güneş yeryüzünü; yeryüzü de havayı ısıdır. Bu nedenle, güneşe uzaklık ve yakınlık önemli değildir. Benzer şekilde mevsimlerin oluşumunda da güneşe yakınlık değil, bulunduğumuz noktaya gelen güneş ışınlarının dikliği rol oynar.

42.  Gökyüzü neden mavidir ve neden bu mavi nin tonu hep aynı değildir? Gökyüzü açık olduğunda, mavi ışık diğer ışıklara oranla en fazla saçılan ışıktır. Bu yüzden de gökyüzü mavi görünür. Mesela gökyüzü yoğun bulutlarla veya dumanla dolu olduğunda, tüm ışınlar nerede ise aynı oranda saçılır. Bu da gökyüzünün gri renkte görünmesine sebep olur. Ve bu şekilde ışığın farklı yönlerde yansıması ve kırılması sebebiyle gökyüzü bize farklı tonlarda gözükür.

 

 

 

 

 

 

FİZİK ve TEKNOLOJİ, Sulih Nur Rohmah: "Sivil Korunma, Vatandaşlık ve Fizik" dersi içinde sanal bir eğitim uygulaması

 
 
SENARYO TEMELLİ EĞİTİM İÇİN SUNUM: http://bit.ly/12c3YmL